Monday, October 22, 2012

Монгол эмэгтэйчүүд хүчирхэг үү хүчирхэг

Лаос охины төрсөн өдрийг энэтхэг хятад монгол япон грек охидууд тэмдэглэлээ. Хөзөрдсөн чинь би хамгийн сүүлийн байранд орсон. Би ер нь хөзөр тоглож мэддэггүй юмаа. Бага байхад аав ээж хоёр хөзөр чинь ажилгүй хүний тоглоом, тэрний оронд шатар тогло гээд ер тоглуулдаггүй байсан болохоор ганц ч хөзрийн тоглоом мэддэгүй байлаа. Их сургуульд ангийнхантайгаа ийш тийшээ явахдаа л аль нь алинаасаа том хөзөр гэдгийг заалгасан байх шүү. 
За тэр яах вэ, гол яриандаа оръё. Өнөө лаос охины төрсөн өдрөөр манай хоёр хүүхэд ярианы гол сэдэв болчлоо. Тэгсэн манай энэ интернэйшнл найзууд намайг супер ээж гэнээ. Яагаад гэсэн, чам шиг хоёрын хоёр хүүхдээ асраад тэгээд бараг ганцаараа /манай хүнийг хавраас хойш ирэн очин байгааг мэддэг юм/ гэр орноо авч яваад тэгээд дээр нь сургуульд сурдаг оюутан эмэгтэй ховор ер нь байдаггүй байх, бусад оюутнууд ч гэсэн чамайг их гайхдаг гэнээ. Хэхэ, энэ чинь монголд ердийн үзэгдэл би хэзээ ч үүнийг супер үйлдэл гэж бодож байгаагүй юм байна гэсэн чинь тэгвэл танай монгол эмэгтэйчүүд супер юм байна гэв. Тэрийг бол харин хүлээн зөвшөөрч болох юм. Нээрэн бодоод байсан манай монгол эмэгтэйчүүд их гүжирмэг сэтгэлийн хаттай амьдралын их ачааг нуруун дээрээ авч явж чаддаг мундаг юм байна даа л гэж бодлоо. Монголд нийгмийн аль ч түвшинд аль ч албан газар луу шагайхад гүйцэтгэх түвшинд дандаа эмэгтэйчүүд л хамаг ажлыг нугалж байна. Манай хуучин ажил хүртэл жолоочоос бусад бүх албан тушаалд эмэгтэй хүмүүс, ямар сайндаа жендерийн асуудал хурцаар тавигдаж байхав. Монгол эмэгтэйчүүд нөхөртөө хаягдсан ч, ажил нь бүтэлгүйтсэн, алдаж оносон ч, ер нь юу ч тохиолдож байсан хэзээ ч амьдралд бууж өгч хэзээ ч шантарч ухарч байгаагүй юм байна. Бид чинь хайр дурлал гэрлэлт үр хүүхэд гэр орны амьдралын хажуугаар ажил хичээл бизнес улстөр ер нь бүх юмыг зохицуулаад л явдаг. Япон ихэнх эмэгтэйчүүд хүнтэй суугаа л бол гэртээ хүүхдээ хараад суудаг, тийм болохоор нөхрөөс санхүүгийн хувьд бүрэн хараат байдаг болохоор нөхөр нь хаяад явахаар хүүхдээ алаад хаячихдаг, эсвэл хүүхэд гаргаад хэт стрессдэхээрээ бас хүүхдээ алаад хаячдаг сонин хүмүүс шүү дээ /байсгээд л хүүхдээ алсан эмэгтэйн тухай мэдээ гараад байдаг юм/. Лалын шашинтай орнууд нөхөр нь бүхнийг зохицуулна, эхнэр нь хүүхдээ хараад л хоолоо хийгээд л гэртээ сууж байна. Нөхөр нь үгүй болчихвол яадаг юм бол доо. Нэг бангладеш оюутан гэр бүлээ авчирсан чинь тэтгэлгийн мөнгө хүрэхгүй байна гэхээр нь эхнэрээ ажил хийлгээч гэсэн чинь нүд нь орой дээрээ гарсан шдээ. Тийм ойлголт байхгүй гэнээ, тэжээнэ гэж авч суусан л бол тэжээх ёстой гэнэ. Цаанаасаа нэг бодлого юмуу манай энэ хажуугийн лаос охины байдаг ус судлалын лабд бангладеш оюутан их байдаг юм. Япончууд бангладеш филиппин тайланд малайз улсуудад маш их тусламж өгдөг, олон төсөл хэрэгжүүлдэг, оюутнуудыг нь олноор авчирч сургадаг гэх мэт нэг бодлого явагдаад байгаа юмаа. Өө юу ярьж байгаад юу яриад явчив аа. 
За ямар ч байсан монгол эмэгтэйчүүд, эхчүүд хэзээ ч ямар нэг юм боллоо гээд хүүхдээ алж байгаагүй эсвэл хүүхдээ хаячихаад амиа хорлож байгаагүй, ямар ч нөхцөлд үр хүүхдээ өсгөхөө хэзээ ч супер мупер үйлдэл гэж боддоггүй, юу ч тохиолдож байсан амьдралд хэзээ ч бууж өгч байгаагүй юм байна л гэж бодлоо. Бидний түүхэнд хүртэл ухаантай улс орноо удирдаж байсан сайн сайхан хатдын бахдам түүх зөндөө л байна. Өнөөдөр ч гэсэн бидний дунд архичин эсвэл хаяад явсан нөхрөө хараад уйлж унжаад үхэж үрэгдээд суугаад байлгүй ганцаараа зүтгээд үр хүүхдээ гэр орноо аваад явж байгаа эмэгтэйчүүд зөндөө л байна, тэд ч гэсэн баатарлаг л гавъяа байгуулж байна гэж бодож байна.
Ээжийн маань яриа: "Чамайг төрөх үед ид социализмийн үе байлаа. Ажил таслах байтугай ажлаас хоцроход ч хичнээн нялх нойтон хүүхэдтэй байсан хамаагүй байсан юм. Аав бид хоёр чинь хадмынхаас тусдаа гарч байгаа нь энэ гээд ажлаасаа монгол гэр аваад одоогийн Баянзүрх дүүргийн тэнд хашаанд буучихсан. Өвлийн ид хүйтэн өглөө аав чинь жижүүрээс бууж ирээгүй, өглөө 5 цагт босоод цэв хүйтэн гэрт шүдээ зууж босоод гал түлж дулаацуулж байгаад чамайг сэрээгээд хөнжлөөр чинь боож тавьчихаад тэс хөлдчихсөн усны савнаас шанагаараа цөм цохиж байгаад ус авч цай чанадаг байлаа. 8 цагт ажил дээрээ гозойж байхын тулд 2 автобус дамжиж явж чамайг 120 мянгатад цэцэрлэгт чинь өгчихөөд буцаад 2 автобус дамжаад ажил дээрээ ирэхийн тулд өглөө 5-д босохоос өөр арга байгаагүй. Тэр үед ядаж байхад цэцэрлэг ачаалал ихтэй хадмаар яриулж байж олсон сул орон тоотой цэцэрлэг нь л тэр байлаа..."
Бүүр хэцүү амьдрал туулсан эх хүний хажууд юу ч биш л дээ. Гэхдээ би зүгээр монгол эмэгтэй хүн, эх хүн ямар их сэтгэлийн хаттай, тэвчээртэй, зоригтой, агуу, амьдралын төлөө тэмцдэг юм бэ гэдгийг л хэлэх гээд байна. Монгол эмэгтэйчүүдээ өөрсдөөрөө бахархацгаа. Бидний жирийн л өдөр тутмын амьдрал бусдын нүдэнд супер эмэгтэй шиг харагддаг юм байна. Хааяа бас юмыг сайн сайхнаар олж харах хэрэгтэй гэж байгаан шд.

15 comments:

Anonymous said...

tiim shuu. bi eejeeree mash ih baharhdag. eej mini jiriin l neg emegtei gehdee naddaa bol baatar. hetsuu sanagdsan zuil tohioldoh bolgond eejiigee eniig yaj davj garah baisan bol gej bodoj uram ordog.tanaar ch bas huuhduud chin baharhah bolnoo.mongol eej nar bugd mundag.

Тэмээчин бүсгүй said...

Өө тэгэлгүй яахав. Монгол эмэгтэйчүүд хат, халамж сайтай, үнэрээр мундаг шүү.

Нараа чамдаа бас ажил, сурлагын амжилт, улам ихийг амжуулахыг хүсэн ерөөе!

Meegaa said...

ter ajilaa hiigeed huuhedee osgood yavj boldog bolomj ni sozializmiin ogson gants gavya yum bolov uu gej boddog.

Manai huunuud mundag mundag, blog bichdeg hediig l harj bhad (chi bas orj bna)huuhdee osgood humuujuuleed, suraad ajillaad amidraad deer ni blog bicheed amjuulaad l bh yum.

nomin said...

super super :)

mongolbusgui said...

Ter ch unen shuu! :) Mundag mundag, Mongol erchuud harin haa ochij aztai zolignuud shuu:)

Aamregled said...

яг үнэн шүү тээ .. би ч гэсэн сайн гэрийн эзэгтэй болноо ..

би said...

Ямар эргүү ээжүүд вэ хүүхдээ алж чаддаг

mongolbusgui said...

Uu manai MNg eejuud chini haa ochij setgeliin hadtai bolood ter ym uu despress uvchin baga bdg. Tursunii daraa ch buh emegteichuud garmonii uurchlult, turultuus uudeltei yadargaa zeregees bolood ih baga hemjeegeer despress uvchind urtdug, manaihan teriig ter bur sain meddeggui ym uu esvel toodoggu ym shig baina lee. Bi ch bas gsn baga zareg depresstej l bsn, turuhuus umnu setgel sanaanii beltgeltei bsn blhr mash hurdan sergesen l dee. Gun depresst orson eejuud bas harahad ih uruvdmuur shdee, turuud yadraad hetsuu bhd n nuhur, ger buliihen n sain halamjlahgui bol amid sug shig bolchihson eejuudiig harj l bsn. ternees gadna Minii medehiin Korea, Japan niigem depress uvchin delnduu ih, 30-s deesh nasnii 10 hunii 5-7 n hund, hungun helberiin despress uvchtei. Hurdatiu hugjij bgaa niigem, ulamjlalt yos zanshildaa barigdsan amidarliin hev mayag n setgetsed ih nuluulj depresst oruuldag gsn. Tgd deer n gertee suugaad hunii gar haraad amidarana gedeg amargui l bdg bh. gehdee koread huuhdee alsan eejiin tuhai medee tun hovor, harin uurandaa hajuu hawirganiihaa humuusiig hutgalsan hereg ih garaad baigaa suuliin ued.

Гэгээн Саран said...

үнэн шүү, бид өөрсдөө л огт анзаардаггүй болохоос биш. ялангуяа, азийн орнуудыг хараад байхад тэгж л бодогддог юм

byambaa said...

bid mundag shuu, erchuud maani bidneer baharhah heregtei kkk

yalanguya nuhruud maani.

Сүрэн said...

dainii ueiin yapon huuhnuud bas tiim l bsan baih. durvun huuhdee avaad manjaas zugtaj ireed... barag tarian talbai deeree huuhdee gargachihaad tsaash ni hagalj bsan geh yaria uchnuu sonsch bas unshij bsan. odoo tegehed yamar bna... yavaandaa mongol bas yaaj ch urrchlugdluu bilee.

bas nuguu talaas ni bodohod yapon bol erunhiiduu erchuud ni uls ornoo avch yavaa oron (sain muu yan yanz taltai ch). mongoliig harin yu gej dugneh uu ? tal tal baih. tegeheer huuhnuud ajilladagt gaihah yuun... erchuud ajillahgui bolood huuhnuud ajillaad bnuu esvel esregeeree bnuu geed daliigaad uu.. kkk
ugtaa emegtei hun gertee huuhdee gej suuh zuv l baih. hussendee bish argaguin erhend ajillaad baival...hmmm hehe bas l daliih ni

Anonymous said...

Buh Mongol ajilsag zutgeltei ehchuudiig gun bohiij hundley!

Hatuu berheer usgusun huuhedtei ehchuud huuhed n tom bolhoor baharhah boldog harin ih erhluulj usgusun huuhedtei n suuld zovoh yum boldog niitleg uzegdel handlaga ch baina.

hina said...

bi joohon bhdaa egch nariig turhuur ni l huuhdiig ni harj uguud l egch haayada ud hirtel untaad l amardag eej hool undiig ni hiij uguud l gertee tenhertel ni nyalh biytei gd l erhluulj ugdug bsn.odoo ch gsn manaihand er ni iim btsgaadag bh bugd l .tghed jpnd bi 2 huuhdee turuuleed l yostoi odoonii uurtuguu adilhan jpn eej nariig ysn mundagiin gj l boddog bolson shu.huuhde turiuled gertee bj huuhdee usguhuus uur argaguid niigem ni shahaj bgaa bolhoor bas dirtaidaa ch gertee hardag ni bnaa.tgd tsug tursun eej nartaa mgl shinehen eejuuudee gertee garhaar ni i ingj asardag gd ll yarihaar pooh ysn goyiin gd l ted nar tgj nyalh biytei yadarsan ene ter gedgig barag l oilgohgui bgm chini.gerees ni sainda l 2 doloo honog l tuslana bh gd l.tgd ed nar neg turhuru 2-3g tsuvuulchihna,mgl shig 3-5nasni zaitai holduulna gehgui.buun nyalh yumnuud oirhon oirhon bolhor gertee suusan ni suuhas ch uur argagui bdg blgui.mgl shig oir dotno gert ni hen neg ni irj tuslaad bna gsn oilgolt bhgui humuus chini,tgd l iim olon huntei gazar chini huuhde alah eej nar bnaa,mgl ch tsuuhuulee bj l eej ni huuhde allaa turunguut ni hayjee aav ni ah ni ohinoo duugee huchirhilje gsn herguud zunduu l bdg haana ch muu yum bnaa mgl eej emegteichuud shig ajil hiiged l niigemd erchiudtei adilhan gd yavsan uye ene humuust bgaa shde tgd terniih ni gor gartsgaats odoo baahan 40-50 nasnnii anhanii turultuuudtei udahgui mgl ch bas tavitai anhanii turult gd l gaihahgui udur irne blgui.bidnii orchin nuhtsul amidral shal uur bolhoor l mgld nyalh huuhedtei ch ajillaad bh bolomj bgd bdg.ternees jpn korea huuhnuud nyaltsgar erhde tgj gertee suudag boltsgoogui bhaa,mgl ch lag huchirheg gurgerdee bish.end chini amidral ni tghees uur argagui bolgojiinoo bi ch bas anh yuum ih tsuvdiin gj boddog bsn odoi tgtel uuruu 2-g oirhon turuulchihsen huuhed ayandaa uuruu usuh bish huuhdee usgij uuruu usdiim bna gdgiig aygui oilgoj bnaa,

hina said...

bi joohon bhdaa egch nariig turhuur ni l huuhdiig ni harj uguud l egch haayada ud hirtel untaad l amardag eej hool undiig ni hiij uguud l gertee tenhertel ni nyalh biytei gd l erhluulj ugdug bsn.odoo ch gsn manaihand er ni iim btsgaadag bh bugd l .tghed jpnd bi 2 huuhdee turuuleed l yostoi odoonii uurtuguu adilhan jpn eej nariig ysn mundagiin gj l boddog bolson shu.huuhde turiuled gertee bj huuhdee usguhuus uur argaguid niigem ni shahaj bgaa bolhoor bas dirtaidaa ch gertee hardag ni bnaa.tgd tsug tursun eej nartaa mgl shinehen eejuuudee gertee garhaar ni i ingj asardag gd ll yarihaar pooh ysn goyiin gd l ted nar tgj nyalh biytei yadarsan ene ter gedgig barag l oilgohgui bgm chini.gerees ni sainda l 2 doloo honog l tuslana bh gd l.tgd ed nar neg turhuru 2-3g tsuvuulchihna,mgl shig 3-5nasni zaitai holduulna gehgui.buun nyalh yumnuud oirhon oirhon bolhor gertee suusan ni suuhas ch uur argagui bdg blgui.mgl shig oir dotno gert ni hen neg ni irj tuslaad bna gsn oilgolt bhgui humuus chini,tgd l iim olon huntei gazar chini huuhde alah eej nar bnaa,mgl ch tsuuhuulee bj l eej ni huuhde allaa turunguut ni hayjee aav ni ah ni ohinoo duugee huchirhilje gsn herguud zunduu l bdg haana ch muu yum bnaa mgl eej emegteichuud shig ajil hiiged l niigemd erchiudtei adilhan gd yavsan uye ene humuust bgaa shde tgd terniih ni gor gartsgaats odoo baahan 40-50 nasnnii anhanii turultuuudtei udahgui mgl ch bas tavitai anhanii turult gd l gaihahgui udur irne blgui.bidnii orchin nuhtsul amidral shal uur bolhoor l mgld nyalh huuhedtei ch ajillaad bh bolomj bgd bdg.ternees jpn korea huuhnuud nyaltsgar erhde tgj gertee suudag boltsgoogui bhaa,mgl ch lag huchirheg gurgerdee bish.end chini amidral ni tghees uur argagui bolgojiinoo bi ch bas anh yuum ih tsuvdiin gj boddog bsn odoi tgtel uuruu 2-g oirhon turuulchihsen huuhed ayandaa uuruu usuh bish huuhdee usgij uuruu usdiim bna gdgiig aygui oilgoj bnaa,

Сүрэн said...

>hina

tiin shuu. manai ajild deer gehed turchihuud butsaj ajildaa orj chadahgui huuhnuud zunduu. ajillah husel uul ni baigaad baigaam. daanch ulsiin tsetserleg pig duuren. urtaas urt waiting list-tei, ajillaj bgaa huuhnuud ocheriin urduur orj huuhdee uguh davuu erhtei. Gedeg chin huuhdee eejeeree yumuu egcheeree haruulaad (esvel asar ih mungu tulj huviin tsetserlegt yavuulaad) ter hoorond ajildaa orj chadsan ehchuud davuu erhtei gesen ug.

huuhdee haruulah eejgui, mungunii bololtsoo muu ehchuud huuhdee daguulaad ajild oroltoi bish ajild orj chadahgui. tegenguut "gertee bgaa" gesen shaltgaanaar waiting list-iin gun ruu chihegdene. niigmiin l asuudal yumdaa...