Манай улсад хүүхдийн эрүүл мэндийн төлөө ганц сайхан зүйл хийж байгаа нь энэ жил хэрэгжиж буй "Эрүүл шүд-Эрүүл хүүхэд" хэтөлбөр юм. Үүнд 0-12 насны хүүхдүүдэд улсаас нэг удаа 60,000 төгрөгийн шүдний эмчилгээ үнэ төлбөргүй хийж өгч байгаа юм байна. 60к гэдэг шүдний эмчилгээнд бол хаана ч хүрэхгүй өчүүхэн бага мөнгө ч гэсэн эцэг эхчүүд ядаж хүүхдээ шүдний эмнэлэгт үзүүлэх боломж гаргаж өгч байгаа юм уу даа.
Хамгийн харамсалтай нь нийтдээ одоогийн байдлаар 31,000 хүүхэд энэ хөтөлбөрийн хүрээнд шүдний эмнэлэгт хандснаас ердөө 1,700 хүүхэд буюу 0.05% нь л эрүүл шүдтэй гэж гарчээ. Бусад бүх хүүхэд шүдэндээ ямар нэг байдлаар эмчилгээ хийлгэх шаардлагатай байсан гэсэн үг.
Миний ажигласнаар хүмүүсийн ахуйн соёл ариун цэвэр аймшигтай муудсан санагддаг. Хааяа нэг автобусанд суух хэрэг гардаг юм. Пээ та нар хүмүүс ямар аймаар үмхий амтай хэзээ ч шүдээ угаадаггүй байх гэмээр үнэр танартай байдаг гэж бодно автобусанд. Бас дээрээс нь ойрд усанд ороогүй эсвэл бүр ойрын ойрд хувцсаа угаагаагүй байх гэмээр үнэртдэг. Ганц автобус ч биш лифтэнд тэгэж үнэртдэг. Өөрсдөө ийм байгаа хүмүүс хүүхдийнхээ шүд аманд анхаарч шүдийг нь угаалгадаг гэж би лав огт бодохгүй байна.
Та нар санаж байгаа даа. Японд байхад япон сургуулийн 1500 хүүхдээс 2хон хүүхэд шүд нь асуудалтай тэр нь манай 2 монгол хүүхэд байсаан гэж. Тэгээд хүүхдээ дагуулаад шүдний эмнэлэг явж байгаа ээжийг их муу хэлдэг, муу ээж арчаагүй ээж гэдэг гэж ангийнхан нь миний охиныг шоолсон гэж. Түүнээс хойш би үхтлээ ичээд 2 хүүхдийнхээ шүдтэй ёстой ноцолддог болсон доо. Сая манай хоёрын сургууль дээр шүдний эмчийн үзлэг болоод (эдний сургууль нэг сайхан юм нь жил бүр эмч нар ирээд шалгаад үзээд анхаарах зүйлс, өвчтэй шүд гэх мэтийг тэмдэглэсэн форм бөглөөд аав ээж рүү нь явуулдаг) манай 2 ямар ч шүдний өвчлөл байхгүй гарсан байна лээ. Харин охиныг шүдээ хэтэрхий удаан үрж угаадаг юм байна, гадарга нь жаахан элэгдсэн байна гэсэн. Бас Д витамины дутагдлаас үүдэлтэй Кальцийн дутагдал үүсч байгаа шинж тэмдэг байна, Д витамины шинжилгээ өгч нэмэлтээр Д + Calcium уугаарай гэсэн байсан.
Ер нь би нэг зүйлийг маш сайн ойлгож авсан. Манай улсад хүүхдийн шүдний өвчлөл ийм аймшигтай асар их байгаа нь эцэг эхийн арчаагүй, хайхрамжгүй, мэдлэг боловсролгүй хатуухан хэлбэл тэнэг бүдүүлэг байгаагийн шинж юм байна аа гэж. Тиймээс хүүхдийнхээ шүдийг байнга угааж өг, угаалгаж сурга, шүд угаахыг бүр зуршил болгож сурга. Хүүхдийг 7 нас хүртэл нь шүдийг нь угааж өгөх ёстой гэдэг юм байна лээ. Тэгэхгүй бол тэр нөхдүүд чинь өөрөө зөв бүрэн угааж чаддаггүй гэсэн шүү.