Ном унших, facebook-г хаях

Энэ уриаг би дахин дахин бүр дахин дахин хэлмээр байх юм. Сүүлийн үед ажил их байна гээд оройд ирээд ядраад бушуухан унтахын түүс болоод орондоо ороод яаж зүгээр байхав утсаа жаахан оролддог байсан юм. Гэтэл энэ зуршил маань улам бүр даамжирсаар утсандаа зарцуулдаг цаг улам ихсээд ирж байгаа нь мэдэгдээд эхэллээ. Нөхөр уг нь энэ facebook-г ёстой нэг нүдээрээ үздэггүй байсан чинь одоо бүр 00 орсон ч утастайгаа ТВ үзсэн ч утастайгаа сууж байдаг боллоо. Бид 2-г дагаад хүүхдүүд бас маш муу үлгэр дуурайлал аваад байна. "Манай ангийн хүүхдүүд бүгд утастай, намайг утасгүй гээд шоолоод байна, надтай найзлахгүй байна" гээд  гомдоллоод байхаар нь өрөвдөөд хуучин утсаа бариулчихсан чинь одоо би өөрөө үгээ хэлж байнаа. Энэ smartphone, tablet-ууд чинь хүүхдийн ганц дайсан юм байна. Ээдээ та нарт хэлэхэд битгий авч өгөөрэй хүүхдэдээ.
Яаж байна гэхээр, юм уншихаа байж байна, анхаарал нь суларч байна, ой тогтоолт нь муудаж байна, хүний үг сонсохоо байж байна гэх мэт. Урьд нь орой болгон надаас ном уншиж өгөхийг гуйдаг байсан ядаж өөрсдөө комик ном ч болсон уншдаг байсан хүүхдүүд байхгүй болсон, оронд нь нэг нэг smart device барьж энд тэнд чив чимээгүй суусан хүүхдүүд л байна.

Эсвэл би хүүхэдтэй холбоотой зүйлийг их эмзэгээр хүлээж авдаг ч юмуу. Үгүй юм шиг байгаамаа, дэлхий даяар энэ kids obsession of phone smart device гэдэг толгойны өвчтэй болчихсон байх шиг байна. Сайн тал байхыг үгүйсгэхгүй, гэхдээ муу тал нь илүү олон гэж бодож байна. Ядаж л хараа муудна, хөдөлгөөний дутагдалд орно, орчин тойрон амьд ертөнцтэйгээ харьцах харьцаа муудна гэх мэт.
Ингээд би ойрын үед ийм арга хэмжээ авахаар бодож байна. Хүүхдүүдийнхээ утас таблетуудыг хурааж авах, эсвэл тодорхой цагаар л өгч яваандаа тэр цагийг нь багасгах, нэмж дугуйланд оруулах, илүү их даалгавар хийлгэдэг болгох, зөндөө ном нэмж авч өгч уншуулах, байнга уншсан үгүйг нь шалгаж байх, хүүхдүүдтэйгээ сайн ярилцах, гадуур дагуулж явж байх, спортын дугуйланд оруулах, оройд ном уншиж өгч байх (хэдий том болсон ч гэсэн), гэртээ чөлөөт цагаараа хийдэг ямар нэг зүйлтэй болгох (юм оёх, нэхэх, зураг зурах, лего угсрах, баримлын шавраар юм хийх ч юмуу) ер нь нэг үгээр хэлбэл гар утас таблетад зориулдаг цагийг нь багасгаад өөр үр бүтээлтэй зүйлд анхаарлыг нь хандуулах.
Гар утсан дээр яг юу хийгээд байгааг нь харвал охин facebook-т ангийнхаа найзуудтай их чаталж байна, дууны клип их үзэж байна, хүү болохоор янз бүрийн тоглоом тоглож байна. Охиноо орой 9 цагаас хойш fb-т онлайн байх юм бол бөөн хэрүүл болноо. Тийм болохоор одооноос утсыг нь цагийн хуваариар өгдөг юмуу гэж бодоод байгаа. Ер нь хүүхдүүд ч гэлтгүй томчууд ч гэсэн facebook болон нэтийн тоглоомонд их донтсон нь харагдах юмаа гадуур. Би fb рүү ихэнхдээ охиноо юу хийж байгааг шалгах гэж ордог юм, тэгээд цаашаа өөрөө юм уншаад хадуураад явчихнаа. Ер нь харж байхад хүмүүсээс тоглоомны хүсэлт урилга аймшигтай их ирэх юмаа. Тоглох мөрөөрөө өөрсдөө тоглохгүй яагаад бусад хүн рүү хүсэлт явуулаад байдаг юм бол доо. Би ч гэсэн өөрөө энэ гар утас нүүрном энэ тэрд донтохгүй байхын тулд чөлөөт цагаараа нэг тийм үр бүтээлтэй өгөөжтэй зүйл хиймээр байна. Тэгэж л хүүхдүүддээ үлгэр дуурайлал болохгүй бол. Аав ээж нь өөрсдөө нэг нэг юм барьж суучихаад яаж хүүхдээ боль гэж хэлэхэв дээ.